Fyodor Dostoyevski ya da lakabı ile Ateş Fedya, insanın derinliklerine inen ruhsal çözünmeleri ve insanı derinlemesine incelen ruhsal bir cerrah. Kitaplarını okuyanların ince düşünme sanatını öğrendiği, okumayanların ise karşı çıktığı gizemli bir roman yazarı. Dostoyevski bilimle kanıtlanmayan çoğu düşüncesinde insanı alıp derinlere götürmüştür. Müslaman çevrelerce bile o kadar benimsenmiştir ki müslüman olduğu hakkında görüşler sunulmuştur.
Şimdi gelin biraz onu kendi sözleri ile tanıyalım:
Hatıralar mutlu olsun, kederli olsun, hep acı verir; en azından benim için öyle; ama bu tatlı bir acı.
Her zaman öyle değil midir?Mutsuz olduğumuz zamanlar başkalarının mutsuzluğunu daha bir derinden duyarız.
Mutlu insan melodilerde mutluluğu, hüzünlü insan hüznü bulur; Ivan Andreyevic’in kulaklari ise yalnızca fırtınaların uğultularını duyuyordu.
İnsanı çileden çıkaran bir şey varsa, o da itiraz etmek için sayıp döktüğünüz şeylerin saçma olduğunu sizin de bilmeniz!
Biliyor musun ki, kadın kısmı vicdanı hiç sızlamadan acımasızca davranışlarıyla, alaylarıyla eziyet eder erkeğine ve vicdanı asla sızlamaz çünkü hep kendine kendine şöyle düşünür: “Şimdi ölesiye acı çektiriyorum ona ama bütün bu çektiklerinin karşılığını sonra sevgimle ödeyeceğim kendisine.”
“Sizi temin ederim ki baylar; her şeyin bilincinde olmak hastalıktır, hakiki ve tam bir hastalıktır.”
Şimdi biz ya dehşet duyarız ya da dehşet duyar gibi görünürüz. Oysa aslında gördüklerimizden sinsi uyuşukluğumuzu gıdıklayan olağanüstü, ürpertici bir heyecan duyar, zevk alırız ya da küçük çocuklar gibi korkunç hayallerden kurtulmak için başımızı yastığın altına sokar, kaybolmasını bekleriz. Sonra yeniden oyuna, eğlenceye dalarak unutuveririz bunları…
Halkını anlamayan,halkıyla ilişkilerini kesen biri yavaş yavaş anayurduna inancını da yitirir ve sonunda ya ateist ya da boş vermişin teki olur çıkar. Gerçekliği kanıtlanmış bir olgudur bu!
